Huwlijksstelsels : : Het stelsel van Scheiding van Goederen

Twee vermogens

In tegenstelling tot het wettelijk stelsel dat drie vermogens telt, kent het stelsel van scheiding van goederen slechts twee vermogens:

• het vermogen van de ene echtgenoot;
• het vermogen van de andere echtgenoot.

Een gemeenschappelijk vermogen bestaat niet in dit stelsel. Dit wil niet zeggen dat echtgenoten die met scheiding van goederen gehuwd zijn, niets samen kunnen bezitten. De goederen die ze samen hebben, zijn echter niet gemeenschappelijk, men noemt ze onverdeeld.

Tussen onverdeelde goederen en gemeenschappelijke goederen bestaat een essentieel juridisch verschil.

In een stelsel van scheiding van goederen blijven de echtgenoten financieel volledig onafhankelijk van elkaar.

Het inkomen van de ene echtgenoot blijft van hem of haar, het inkomen van de andere echtgenoot blijft van hem of haar. De vermogens vermengen zich niet met elkaar, ze blijven gescheiden.

Bewijsregels en eigendomvermoedens

Wat de bewijsregels betreft, functioneert het stelsel van scheiding van goederen volledig anders dan het wettelijk stelsel. In dit stelsel zullen de gelden op de bankrekening van de ene echtgenoot volledig en alleen toebehoren aan die ene, de gelden van de andere echtgenoot zijn volledig eigendom van die andere echtgenoot.

De wagen die ingeschreven staat op naam van de ene echtgenoot, behoort hem of haar alleen toe. Hetzelfde geldt voor de meubelen en andere zaken die men tijdens het huwelijk aankoopt. Indien de aangekochte goederen betaald werden door een van de echtgenoten zullen deze goederen die echtgenoot toebehoren.

Aankopen waarvan geen facturen bestaan of waarvan men op geen andere manier kan bewijzen dat ze persoonlijke eigendom zijn, worden vermoed voor de helft toe te behoren aan elk van beide echtgenoten.

Bij echtscheiding of overlijden zullen enkel die onverdeelde goederen verdeeld moeten worden. De goederen die op naam staan van de ene of van de andere echtgenoot moeten niet verdeeld worden, zij blijven toebehoren aan die echtgenoot op wiens naam ze staan.

Wat indien één van de echtgenoten geen inkomen heeft?

Vermits in het stelsel van scheiding van goederen het beroepsinkomen van elk van de echtgenoten van hem/haar zelf blijft, kan er een onevenwicht ontstaan indien één van de echtgenoten geen beroepsinkomen heeft. Denken we maar aan de situatie van "de man of vrouw aan de haard”.

Deze echtgenoot heeft geen inkomen en beschikt dan ook niet over eigen gelden. Bijgevolg kan hij of zij ook geen goederen voor zichzelf verwerven. Indien er niets geregeld wordt, bezit deze niets. Bijzonder pijnlijk kan dat worden bij echtscheiding of bij overlijden van een van hen.

Daarom wordt in een huwelijkscontract van scheiding van goederen dikwijls opgenomen dat in dergelijk geval de verdienende partner zijn inkomen moet delen. In de praktijk doet men dat door het overhevelen van gelden van de bankrekening van de ene echtgenoot naar die van de andere echtgenoot, of nog door een rekening te openen op naam van beide echtgenoten. De gelden op die rekening behoren voor de helft toe aan elk van de echtgenoten.

Bestuur en beheer

Het inkomen van elk van de echtgenoten blijft van ieder van hen. Dit wil zeggen dat ze vrij over die inkomsten kunnen beschikken en ze vrij en zonder toestemming van de andere echtgenoot aankopen kunnen doen, lenen, enzovoort. Wel is het zo dat elk van de echtgenoten vooreerst verplicht is om, in evenredigheid met zijn vermogen, bij te dragen tot de kosten van het huishouden.

Elk van de echtgenoten kan in eigen naam een lening aangaan, een krediet op afbetaling afsluiten, een woning, en/of een grond kopen. In het wettelijk stelsel moet men al deze zaken samen beslissen.

Het stelsel van scheiding van goederen biedt een bijna volledige financiële onafhankelijkheid van de echtgenoten t.o.v. elkaar.

Schulden en verhaalbaarheid

De schulden aangegaan door de ene echtgenoot kunnen enkel verhaald worden op zijn goederen. De andere echtgenoot kan niet verplicht worden mee te betalen voor deze schulden en diens eigen goederen kunnen niet aangeslagen worden.

Indien de echtgenoten echter samen een schuld aangaan, kunnen ze beiden aangesproken worden. In dat geval kunnen de goederen van beide echtgenoten in aanmerking komen voor beslaglegging.

Minder ruime mogelijkheden bij de bevoordeling van de langstlevende echtgenoot

In een stelsel van scheiding van goederen kan men door bedingen van aanwas aan de langstlevende de totaliteit van onverdeelde goederen laten toekomen.

Men kan in een huwelijkscontract een schenking aan de langstlevende van de echtgenoten opnemen. Vermits men hetzelfde resultaat bereikt met een testament of met een schenking buiten het huwelijkscontract om, wordt dit laatste meestal aangeraden. De schenking in het huwelijkscontract is immers niet eenzijdig herroepbaar wat bijzonder onaangenaam kan zijn indien men in echtelijke moeilijkheden komt. Hou er wel rekening mee dat ingeval er kinderen zijn het reservatair erfdeel van de kinderen ook een rol zal spelen.

Anderzijds is het in een stelsel van scheiding van goederen wel mogelijk om vrij de bezittingen tussen de echtgenoten te verdelen.

Datgene wat op naam staat van de langstlevende moet bij overlijden niet verdeeld worden, het blijft van de langstlevende.

Wat op naam staat van de eerststervende wordt geërfd (door de kinderen/door de ouders, broers en zusters van de eerstoverledene), weliswaar met vruchtgebruik voor de langstlevende.

Erik Van Assche

Bron